W pierwszej części naszej serii dla początkujących wspinaczy przyjrzeliśmy się temu, dlaczego wspinaczka zyskuje na popularności i czemu jesień to idealny moment, by zacząć. Pokazaliśmy, że nie trzeba mieć żadnych specjalnych predyspozycji, żeby wejść w ten świat, a pierwszy kontakt ze ścianką może być prostszy, niż się wydaje. Omówiliśmy, co zabrać na panel, jak wygląda pierwszy dzień na ściance, czym są bouldery i jak nie zniechęcić się na starcie. Jeśli dotarłeś aż tutaj – jesteś gotowy na kolejny krok.

Jaki sprzęt wspinaczkowy będzie Ci potrzebny na początku?

Obok wygodnych ubrań, butów wspinaczkowych, magnezji i woreczka, lada moment potrzebować będziesz jeszcze uprzęży (bo nie tylko baldami człowiek żyje), zakręcanego karabinka typu HMS oraz przyrządu asekuracyjnego.

Jakie buty wspinaczkowe wybrać na start?

Wypożyczane buty szybko Ci się przejadły? Zdecydowanie o tym, które buty wspinaczkowe dla początkujących będą odpowiednie, nie jest wcale tak łatwo. Ogromna oferta sklepów górskich i turystycznych wyboru nie ułatwia. Na rynku spotkasz modele z większą lub mniejszą asymetrią, płaskie i te wygięte w bardzo agresywny łuk. Skórzane i syntetyczne, a także wiązane i zapinane na rzep.

Od zakupu moich pierwszych butów minęło już chyba 15 lat. Czasy były nieco inne, a więc i proces ich nabywania nie był taki łatwy. Należąc do uczelnianej sekcji wspinaczkowej robiliśmy zamówienia zbiorowe na jeden model z jednej firmy, by było taniej. W dodatku najczęściej zamawialiśmy jeden konkretny model, którego nie mieliśmy okazji wcześniej przymierzyć i który polecił nam trener. Kiedy ten już przyszedł – nie było odwrotu. Nie wiedzieliśmy, czy tak ma być, a nasze stopy musiały się dostosować do tego, co otrzymały. Mało tego – rady tamtejszych wspinaczkowych „łojantów”, traktujących o tym, żeby wybrać rozmiar o wiele mniejszy, specjalnie nie napawały optymizmem.

Po pierwszym założeniu butów, które zakupiłem, myślałem, że oszaleję. But dosłownie zgniatał moją stopę, a ja nie byłem w stanie jakkolwiek oprzeć nogi o stopień, a co dopiero ją obciążyć. Słysząc, że tak właśnie ma być, zaciskałem zęby i po jakimś czasie regularnie zakładane buty wykonane ze skóry naturalnej rzeczywiście stawały się bardziej do zniesienia. Znajomi posiadający nieodpowiednio dobrane syntetyczne modele o mniejszej tendencji do rozbijania się mieli jeszcze gorzej.

Niemniej jednak z perspektywy czasu nie mogę powiedzieć, że takie katowanie jeszcze nie zaprawionych we wspinaczkowych bojach stóp było dobrym pomysłem. Dzięki tym doświadczeniom mogę natomiast uchronić Ciebie przed najcześciej popełnianymi błędami :)

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru pierwszych butów wspinaczkowych

Na start, kiedy nie będziesz jeszcze zaliczać bardzo technicznych projektów, zdecydowanie nie ma co zamęczać stopy zbyt niewygodnym i małym butem. But wspinaczkowy rzecz jasna nie będzie tak przyjemny jak Twoje buty na co dzień, w których chodzisz w poziomie, a to dlatego, że te do poziomów nie służą. Już wiesz, dlaczego w poprzednim artykule pisałem o zabieraniu na panel klapek. W momencie, kiedy się nie wspinasz, nie ma sensu przebywać w bucie wspinaczkowym. Jeśli więc ten jest tak samo „luźny” jak buty na co dzień, to najprawdopodobniej wybrałeś nieodpowiedni rozmiar.

But wspinaczkowy powinien być komfortowy, jednak jednocześnie trzymać Twoją stopę, nie pozwalając na jej przemieszczanie się. Palce w bucie wspinaczkowym powinny być podkurczone, tak abyś był/a w stanie oprzeć czubek buta o stopień i utrzymać się na nim. W zbyt dużym bucie jest to o wiele mniej wygodne, a nawet nierealne. Dlatego wspinając się po raz pierwszy w butach sportowych najprawdopodobniej stawiałeś/aś stopę bokiem (horyzontalnie) zamiast przodem (frontalnie). Takie ułożenie to podstawa do techniki, o której sobie swoją drogą jeszcze powiemy.

Wspinaczkowy but na start nie musi, a nawet nie powinien być wygięty w łuk. Twoja stopa nie jest jeszcze przyzwyczajona do dużej asymetrii, a Twoja technika zapewne jeszcze nie pozwoli wykorzystać ich potencjału. Ba – wybór zbyt profesjonalnego buta może skutecznie zniechęcić Cię do dalszych treningów. Wybierz więc buty z płaską podeszwą, takie jak Evolv Defy, La Sportiva Tarantula czy Black Diamond Momentum. Przyjdzie jeszcze pora na inne modele. Musisz też wiedzieć, że buty wspinaczkowe, z uwagi na delikatniejszą konstrukcję i użycie miękkiej mieszanki gumy zapewniającej lepszą trakcję, najzwyczajniej w świecie będą się zużywać. Buty dla początkujących o nieco grubszej podeszwie zużywać będą się wolniej. Tak czy inaczej, z pomocą przychodzą firmy, które wymieniają podeszwy w butach wspinaczkowych, a nawet rekonstruują dziurki na czubkach. Tzw. podklejanie butów wspinaczkowych jest rzeczą absolutnie normalną i z pewnością będzie czekać Cię w przyszłości.

Buty te, dla początkujących jak i bardziej zaawansowanych, występują w wielu wariantach wąskich oznaczonych jako LV (polecanych kobietom i osobom o węższej stopie) lub klasycznych. Niektórzy producenci dzielą buty na damskie i męskie.

Sprawdź ofertę butów wspinaczkowych Evolv w Lavaredo.pl

Sprawdź ofertę butów wspinaczkowych La Sportiva w Lavaredo.pl

Rzepy czy sznurowadła – co będzie wygodniejsze?

Dodatkowo poszukując swoich pierwszych butów natrafisz na modele wiązane lub zapinane na rzep. Te pierwsze pozwolą nieco lepiej dopasować buta do stopy, buty na rzep z kolei pozwalają na ich szybkie zakładanie i ściąganie (co w ciągu jednej sesji treningowej na panelu jest bardzo pomocne, gdyż ta procedura przebiega wielokrotnie). Prywatnie jestem większym zwolennikiem butów na rzep, jednak wybierz ten wariant, w którym po prostu będziesz czuć się lepiej.

Dobór rozmiaru butów wspinaczkowych – najczęstsze błędy

But wspinaczkowy, jak wyżej wspomniałem, będzie z natury mniejszy od zwykłego buta. Bardziej doświadczeni wspinacze decydować się będą na buty nawet do dwóch rozmiarów mniejsze niż te, które noszą na co dzień, szczególnie kiedy upodobają sobie modele skórzane z większą tendencją do rozbijania się. Decydując się na warianty syntetyczne warto od początku wybrać rozmiar odpowiedni, gdyż te może nieco się dopasują, ale nie będą mieć tendencji do rozciągania się w trakcie użytkowania.

Wybierając buty na początek, zalecam wybranie rozmiaru zbliżonego do tego, który nosisz na co dzień. W przypadku modeli syntetycznych (Evolv) może przekona Cię model nawet pół rozmiaru większy. Nastawiając się na możliwie najbardziej komfortowy początek swojej wspinaczkowej przygody, wybór modelu Evolv nawet 1 do 1,5 rozmiaru większy nie będzie absolutnie wyborem złym. Nie przesadź jednak i nie wybierz zbyt dużego rozmiaru. We wspinaczce nie ma miękkiej gry. Pamiętaj, że kupujesz buty, w których będziesz robić krótką drogę w pionie, a nie będziesz w nich przebywać cały dzień.

Sprawdź naszą ofertę butów wspinaczkowych

Jak mierzyć buty wspinaczkowe w sklepie?

Ok. Wiesz już, że szukać masz butów z płaską podeszwą i w jaki rozmiar oraz wariant objętościowy powinieneś czy powinnaś celować, ale jak się upewnić, czy but, który wybrałeś/aś, rzeczywiście jest właściwy? Bez przymierzania się nie obejdzie. Zdecydowanie na eksperymentowanie z butami przyjdzie jeszcze czas – w tym momencie kieruj się przede wszystkim komfortem.

Na początku swojej wspinaczkowej przygody, niezależnie czy będziesz uczestniczyć w zajęciach lokalnych sekcji wspinaczkowych, czy też będziesz trenować na własną rękę, główny nacisk będziesz stawiać na naukę podstaw. Bez możliwości skupienia się i ciągle myśląc o tym „jaki ten but niewygodny” – z nauki nici.

Załóż jeden z kilku wybranych modeli, wstań i oceń poziom dyskomfortu. Jeśli ten będzie nie do zaakceptowania, przymierz rozmiar większy. Następnie spróbuj oprzeć czubek buta na stopień – w sklepach często znajduje się dedykowany do tego mini panel wspinaczkowy – jeśli go nie ma, wykorzystaj do tego element nóżki od gondoli czy schodek. Sprawdź, jak się zachowuje but podczas jego dociążania. Jeśli ten dobrze stoi na stopniu, odpowiednio przylegając do Twojej stopy, Twoje palce są mocno, lecz nie nadmiernie podkurczone, a Ty nie odczuwasz bólu wykraczającego poza poziom akceptowalny – to znaczy, że rozmiar jest tym właściwym.

Sprawdź ofertę damskich spodni wspinaczkowych w Lavaredo

Sprawdź ofertę męskich spodni wspinaczkowych w Lavaredo

Zamów magnezję i woreczek tutaj

Jaki przyrząd asekuracyjny wybrać na początek?

Na przyrządach asekuracyjnych również wypadałoby się zatrzymać nieco dłużej. To zdecydowanie bardzo rozległy temat i na niejednego bloga. Na początek musisz jednak wiedzieć, że wiele ścianek wspinaczkowych, z uwagi na ograniczenie liczby potencjalnie niebezpiecznych sytuacji, zezwala na użytkowanie wyłącznie półautomatycznych przyrządów asekuracyjnych. W związku z czym klasyczny „kubek” i jemu podobne, z którymi w przyszłości będziesz pracować w skale, na ścianie niestety na niewiele mogą się zdać.

Na rynku jest wiele mniej i bardziej intuicyjnych przyrządów, różniących się nieco budową i sposobem działania. Warto, abyś przed zabraniem się za asekurację kogokolwiek, przeszedł odpowiednie szkolenie, na którym nabędziesz niezbędnych umiejętności i będziesz w stanie zagwarantować bezpieczeństwo swojemu partnerowi wspinaczkowemu.

Niestety – żaden przyrząd asekuracyjny nie pracuje za użytkownika i nie zwalnia z myślenia oraz koniecznoości poznania jego specyfiki działania i obsługi. Przy nieodpowiednim korzystaniu, nawet z najbardziej bezpiecznego sprzętu, istnieje realne zagrożenie dla życia i zdrowia.

Jeśli zastanawiasz się, jaki przyrząd asekuracyjny wybrać, odsyłam do oferty sklepu Lavaredo.pl Sklep postawił na pewny i przemyślany przyrząd REVO od Wild Country. Z uwagi na prostotę obsługi, dwukierunkowe działanie i przemyślany mechanizm, przyrząd ten minimalizuje ryzyko błędu, a asekuracja wygląda praktycznie identycznie jak ta z pomocą klasycznego „kubka”. Co więcej – łożysko nie blokuje liny, a podczas wspinaczki z dołem niejako pomaga ją wydawać.

Znajdź przyrząd asekuracyjny dla siebie

Pozostały sprzęt wspinaczkowy – co warto mieć w plecaku?

W dalszej perspektywie, kiedy postanowisz nie ograniczać się jedynie do ściany, na pewno zajrzysz do nas po kask wspinaczkowy, karabinki, linę, ekspresy, repy i taśmy – czyli niezbędny szpej do wspinaczki sportowej.

Z pewnością przydadzą Ci się jeszcze takie akcesoria, jak torba na linę z płachtą, szczoteczka do czyszczenia chwytów i tego, bez czego żaden wspinacz nie wyobraża sobie funkcjowania - wspinackowych tejpów. A kiedy już na dobre przepadniesz we wspinaczkowym świecie, być może skuszą Cię „tradycyjne” formy wspinaczki i zaczniesz szukać kości, heksów, tricamów, friendów, a może nawet specjalnych węzełków do wspinaczki tradowej w piachach… To już temat dla absolutnych hardcorów i zdecydowanie nie o tym jest ten artykuł.

Możesz też pójść w stronę wspinaczki zimowej i spodoba Ci się drytooling, gdzie podczas wspinania w specjalistycznych rakach operować będziesz dziabkami. Te wszystkie tematy, choć bardzo ciekawe – są zbyt obszerne na jeden blog. Umyślnie jednak o nie zahaczyłem, aby płynnie móc przejść do tematu istotnego dla każdego wspinacza, niezależnie od poziomu jego zaawansowania – czyli do znajomości różnych form wspinaczki, o którym powiemy w części kolejnej!

Karabinki i ekspresy w Lavaredo.pl

Kup uprząż

Sprawdź akcesoria wspinaczkowe w Lavaredo.pl

FAQ: Buty i sprzęt wspinaczkowy – najczęstsze pytania

Czy początkujący musi od razu kupować własne buty wspinaczkowe?
Nie musisz, ale jeśli planujesz regularne treningi, zdecydowanie warto zainwestować w swoje. Wypożyczane modele często są rozbite i niedopasowane, przez co nauka techniki może być trudniejsza.

Jakie buty wspinaczkowe na początek są najlepsze?
Dla początkujących poleca się modele z płaską podeszwą, np. Evolv Defy, La Sportiva Tarantula czy Black Diamond Momentum.

Czy buty wspinaczkowe powinny boleć?
Nie. Palce powinny być podkurczone, ale but ma być komfortowy. Ból uniemożliwiający wspinaczkę to znak, że rozmiar jest zły.

Jaki przyrząd asekuracyjny wybrać na start?
Na sztucznych ściankach najlepiej sprawdzają się półautomaty, takie jak Wild Country REVO – intuicyjne i bezpieczne.

Co jeszcze oprócz butów i przyrządu warto mieć na początku?
Podstawą są magnezja i woreczek, uprząż, karabinek HMS i przyrząd asekuracyjny oraz – dla pełnego komfortu – klapki, by dać stopom odpocząć między próbami.

Wróć do: 

Wspinaczka dla początkujących cz.1 – jak zacząć, co zabrać i czego się spodziewać

Odkryj kolejne części: 

Wspinaczka dla początkujących cz.3 – style wspinania, skale trudności i czystość przejścia

Wspinaczka dla początkujących cz.4 – technika, progres i akcesoria treningowe